Rekin wielorybi (Rhincodon typus) – gatunek morskiej ryby chrzęstnoszkieletowej, jedyny przedstawiciel monotypowej rodziny Rhincodontidae, największy przedstawiciel rekinów, łatwo rozpoznawalny po specyficznym ubarwieniu. Jest też największą znaną rybą. Największy wiarygodnie zmierzony osobnik tego gatunku mierzył 18,8 m długości. Masa ciała rekina wielorybiego sięga 13,6 t (niepotwierdzone dotąd pogłoski mówią o osobnikach nawet 20-metrowej długości, ważących ponad 30 ton). Na wielu obszarach maksymalna odnotowana długość nie przekracza jednak 10–12 m. Pomimo imponujących rozmiarów i groźnie brzmiącej nazwy, rekin wielorybi jest rybą łagodną i nie stanowi zagrożenia dla człowieka. Jest jednym z trzech znanych rekinów żywiących się planktonem. Pozostałe dwa to długoszpar i Megachasma pelagios. Rekin wielorybi żyje ponad 70 lat. Jest poławiany gospodarczo, jego mięso osiąga wysokie ceny. Nieprowokowany nie stanowi zagrożenia dla człowieka.
Jest gatunkiem kosmopolitycznym, migrującym, występuje w pelagicznych wodach tropikalnych
i subtropikalnych całego świata. Preferuje wody powierzchniowe o temperaturze od 21 do 25°C, o zasoleniu od 34 do 34,5‰ . Pływa blisko powierzchni wody, samotnie lub w stadach liczących do stu osobników.
Zjada plankton i nekton – skorupiaki, głowonogi i drobne ryby pelagiczne. Jego wędrówki są prawdopodobnie związane z rozwojem planktonu i zmianami temperatury wody. Ryba ta jest bardzo wrażliwa na wszelkie zanieczyszczenia w otaczającej ją wodzie, przez godzinę jest w stanie odfiltrować ok. 6 tys. litrów wody i, aby oczyścić swój aparat filtracyjny, rekin ten po prostu kaszle.
Przeprowadzone badania przez naukowców u północnych krańców Jukatanu dotyczące występowania tych wielkich ryb nasunęły wniosek, że rekiny ciągną tam głównie ze względu na widłonogi – maleńkie wodne skorupiaki oraz krewetki.
Popularnymi miejscami do oglądania rekinów wielorybich są Japonia, Tajlandia, Malezja, Filipiny, Australia, Meksyk, Galapagos, Belize, Honduras, Republika Południowej Afryki, Mozambik, Seszele, Indie i Malediwy.
Głowa rekina wielorybiego jest mocno spłaszczona, a szeroki otwór gębowy znajduje się w położeniu końcowym, oczy są małe. Przy nozdrzach występują śladowe wąsiki. Wzdłuż grzbietu i boków ciała przebiegają trzy kile – dwa na górze, jeden pośrodku ciała. Grzbiet ciemnoszary, czerwonawy lub zielonkawobrązowy z białymi, żółtymi i zielonymi cętkami ułożonymi w regularne rzędy, brzuch biały lub zielonkawy. Gdy ma 4 metry długości, ubarwienie jego już nie ulega zmianie, naukowcy nazywają szachownicą – z indywidualnym jedynym kodem symboli u każdego osobnika.
Rekin wielorybi jest gatunkiem jajożyworodnym. Dojrzałość płciową uzyskuje w wieku około 25 lat. Samica rodzi jednorazowo do 16 młodych.
Naukowcy z Australian Institute of Marine Science wykazali, że średnia długość tych wielkich ryb zmniejszyła się o ok. 2 m na przestrzeni lat 1996-2006, co może świadczyć o nielegalnym odławianiu większych osobników. Biorąc pod uwagę stosunkowo długi cykl rozrodczy, gatunek ten stał się gatunkiem narażonym na wyginięcie.
Ciekawostka:
Z wszystkich zwierząt rekin wielorybi ma najgrubszą skórę, która może mieć 10 cm grubości. Tak gruba skóra chroni rekina wielorybiego przed dużymi drapieżnikami.
SYSTEMATYKA
| DOMENA | EUKARIOTY |
| KRÓLESTWO | ZWIERZĘTA |
| TYP | STRUNOWCE |
| PODTYP | KRĘGOWCE |
| GROMADA | CHRZĘSTNOSZKIELETOWE |
| PODGROMADA | SPODOUSTE |
| RZĄD | DYWANOKSZTAŁTNE |
| RODZINA | RHINCODONTIDAE |
| RODZAJ | RHINCODON |
| GATUNEK | REKIN WIELORYBI |
